OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), çocukluk çağı nörogelişimsel bozukluklarından biridir. Belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde başlar. Bazı çocukların gelişimi aksayarak ilerlerken, bazı çocuklar önce normal gelişim gösterip bir süre sonra gerileme gösterebilirler.

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ

Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğun veya yetişkin bir bireyin sosyal etkileşim ve iletişim becerileri ile ilgili çeşitli sorunları olabilir bunlar;

• Adının söylenmesine tepki vermemesi,
• Kucaklanmaya ve taşınmaya direniş göstermesi, kendi dünyasına geri çekilmeyi tercih etmesi,
• Göz temasından kaçınması ve belirli bir yüz ifadesi yoksunluğu,
• Konuşmaması, geç konuşması veya daha önce kazanılan kelime ya da cümleleri söyleme yeteneğini kaybetmesi,
• Kendiliğinden diyalog başlatamaması veya diyaloğu sürdürmemesi, yalnızca bir istek belirtmek ya da bir şeyi tanımlamak için diyalog başlatması,
• Anormal şarkı söyler gibi bir ritimle ya da robot sesi benzeri tekdüze bir ton ile konuşma eğilimi,
• Kelimeleri ya da cümleleri kelimesi kelimesine tekrarladığı halde nasıl kullanılacağını anlamaması,
• Sürekli aynı kelimenin tekrarı,
• Basit soruları veya talimatları anlamıyor gibi görünmesi,
• Duyguları veya hislerini ifade edememesi ve başkalarının duygularının farkına varamaması,
• Emir almaması, nesneleri getirmemesi, veya onlara işaret etmemesi,
• Karşılıklı sosyal etkileşime pasif, saldırgan veya yıkıcı tarzda ve duruma uygunsuz bir şekilde yaklaşma eğilimi,
• Yüz ifadesi, vücut dili veya ses tonu gibi kelimelerle ifade edilmeyen iletişim yöntemlerini tanımada zorluk çekmesi.
• Mizah ve imayı anlamakta güçlük çekmesi,
• Tehlikeye karşı duyarsızlık,
• Yoğun inatçılık ve hırçınlık,

Otizm spektrum bozukluğu olan bir çocuğun veya yetişkin bir bireyin davranış biçimleri ile ilgili çeşitli sorunları olabilir bunlar; 

• Öne arkaya sallama, kendi çevresinde dönme veya el çırpma gibi kendini tekrarlayan hareketler,
• Kendini ısırma veya başına vurma gibi kendine zarar verebilecek faaliyetler,
• Belirli rutinleri veya ritüelleri geliştirme ve bunlarda meydana gelecek en ufak bir değişiklikten büyük rahatsızlık duyma,
• Koordinasyon sorunları görülmesi 
• Ayak parmakları üzerinde yürüme 
• Bir şeyleri düşürme, sürekli takılma gibi hareket kalıplarını tekrarlama, garip, sert veya abartılı bir vücut dili kullanma
• Bir oyuncak arabanın dönen tekerlekleri gibi herhangi bir nesnenin detaylarından aşırı etkilenme, ancak bu nesnenin genel amacı veya işlevi anlayamama,
• Işığa, sese veya temasa karşı alışılmadık derecede hassas olmasına rağmen ağrı veya sıcaklığa kayıtsız olma,
• Taklitçilik ya da yalandan inanma gibi hareketleri yapamama,
• Bir nesne ya da faaliyete anormal derecede odaklanma veya takılma,
• Belirli yiyecek türlerini toptan reddetme veya sadece belirli yemekleri yeme.

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU TANISI NASIL KONUR?

Bütün bebekler kendi hızlarında, kendi programlarına uygun bir şekilde gelişirler. Ancak otizm spektrum bozukluğu olan çocukların gelişimin belirtilerinde genellikle 2 yaşından önce belirtiler görülmeye başlanır. 

Eğer bir çocuğun gelişimi hakkında endişeler varsa veya çocuğun otizm spektrum bozukluğu olabileceğine dair şüphe mevcutsa bu endişeler doktorlarla paylaşılmalıdır. Otizm tanısı koyabilecek uzmanlar çocuk psikologlarıyla, çocuk nörologlarıdır. Otizm spektrum bozukluğunda görülen semptomlar diğer gelişimsel bozukluklarla da bağlantılı olabilir.

TEDAVİ YÖNTEMİ

Otizm spektrum bozukluğunu önlemenin henüz bilinen bir yolu yoktur, ancak uygulanabilir çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Erken tanı ve erken müdahale en faydalı tedavi yöntemidir.

Davranış, beceri ve dil gelişimine yardımcı olabilir. Ancak, geç kalınsa bile müdahale her yaşta fayda sağlayabilir. Otizm spektrum bozukluğu semptomları genellikle bütünüyle aşılamasa bile, spektruma sahip birey iyi bir şekilde hayatını sürdürmeyi öğrenebilir.

Otizm spektrum bozukluğuna yönelik ev ya da okul temelli tedavi ve müdahaleler geniş kapsamlı olabilir. Aynı şekilde bireyin ihtiyaçları zaman içinde değişebilir. Konuyla ilgili başvurulacak sağlık uzmanı bireyin ihtiyaçlarına uygun çeşitli seçenekler sunabilir. Otizm spektrum bozukluğu teşhisi konulduğunda bireyin ihtiyacına göre bir tedavi programı uygulanmalıdır.