PANİK BOZUKLUK NEDİR?
Panik atak gerçek bir tehlike veya görünürde belirgin bir neden olmamasına rağmen şiddetli fiziksel belirtilerle kendini gösteren yoğun korku atağıdır. Panik atak anı çok korkutucudur, kişi kalp krizi geçirdiğini veya öleceğini düşünebilir. Birçok insan hayatları boyunca bir ya da iki kez panik atak geçirebilir. Ancak panik ataklar sürekli tekrarlıyorsa panik bozukluğundan bahsedilir.
PANİK ATAĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bir Panik Atağında bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
- Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması
- Terleme,
- Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,
- Soluğun kesilmesi
- Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma
- Uyuşma ya da karıncalanma
- Üşüme, ürperme ya da ateş basması ,
- Bulantı ya da karın ağrısı
- Titreme ya da sarsılma
- Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
- Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
- Ölüm korkusu
Bu tehlike anında yaşanan klasik bir “kaç ya da savaş” tepkisi olarak görünüyor olabilir ama panik ataktaki bu semptomların nereden çıkıp geldiğini bilememekteyiz. Bunlar zararsız bir anda, hatta uyurken bile ortaya çıkabilir. Bu semptomların haricinde aşağıdaki durumlar da panik atağın içinde yer almaktadır:
Bir anda kendini göstermeden ortaya çıkar ve durdurmanın bir yolu yoktur.
- Panik atağın şiddetiyle o anda yaşanan durumun ve onun yarattığı stresin şiddetinin bir bağlantısı yoktur. Bu ikisi birbirinden bağımsızdır.
- Birkaç dakika içinde her şey eskisine döner; vücut kaç ya da savaş tepkisini bundan fazla sürdüremez. Ama tekrarlayan ataklar saatlerce sürebilir.
- Panik atak tehlikeli değildir ama korkutucu olabilir. Bunun sebebi bireye delirmiş ya da kontrolden çıkmış gibi hissettirmesidir. Panik bozukluk korkutucudur çünkü panik ataklarla ilintilidir ve bunun yanında fobiler, depresyon, madde bağımlılığı, tıbbi komplikasyonlar hatta intihar gibi diğer komplikasyonlara da eşlik edebilir. Etkileri sadece sosyal bozukluktan tamamen dış dünyayla yüzleşmemeye kadar varabilir. Aslında panik atak sıkıntısı çeken bireylerin fobileri gerçek nesnelerden ya da olaylardan dolayı oluşmaz daha çok başka bir atak geçireceği üzerine bir korku yaşarlar. Bu durumda insanlar bazı belli olay ve nesnelerden kaçar duruma gelirler çünkü bunların panik atağı tetiklediğini düşünürler.
PANİK ATAK KİŞİNİN HAYATINDA NE TÜR DEĞİŞİKLİKLERE YOL AÇAR?
Tedavi edilmeyen panik atak, yaşam konforunu çeşitli açılardan ciddi anlamda bozabilir. Bunlar:
- Sürüş korkusu, evden çıkma korkusu
- Sık sık tıbbi bakım alma isteği
- Sosyal ortamlardan kaçınma
- İş ve okulda sorunlar
- Depresyon, anksiyete ve diğer psikiyatrik sorunlar
- İntihar ve intihar düşünceleri
- Alkol ve madde kullanımına eğilim
- Finansal problemler
Bazı kişilerde panik bozukluğa zaman içerisinde agorafobi olarak ifade edilen kalabalık açık alan ve mekan korkusu da eşlik edebilir. Bunun sebebi ise kişinin atak anında bu ortamlardan uzaklaşamayacağını hissetmesinden kaynaklanır.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Unutulmamalıdır ki panik atağı ancak bu konuda uzmanlaşmış bir terapist tarafından tedavi edilebilir. Farkında olduğunuz bazı belli işaretler olabilir ama araştırmalar göstermektedir ki gerçek teşhisi alabilmek için çoğu birey doktora görünmüşlerdir ve sadece 4 insandan 1’i ilk tedavisinde ihtiyaç duyduğu tedaviye ulaşmıştır. Bu yüzden semptomları bilmek çok önemlidir.
Çoğu insan birkaç sefer panik atak yaşayabilir ve eğer bir iki kere bunu yaşadıysanız endişe etmenize gerek yoktur. Bu semptomun kilit noktası, bir daha panik atak yaşayacağına dair korku geliştirmektir. Eğer dört ya da daha fazla atak geçirmişseniz ve bir daha geçireceğinize dair devamlı bir korku yaşıyorsanız, bu bir ruh sağlığı profesyoneliyle görüşmeniz gerektiği üzerine size bir işaret veriyor olabilir.